De Europese voorman Jacques Delors betitelde het
Europese project ooit als een ‘Unidentified Political
Object’. En inderdaad, deze UPO is geen imperium,
het is geen federatie, het is iets totaal eigenzinnigs,
net zo nieuw en ongekend als de Republiek der
Verenigde Nederlanden in de zeventiende eeuw.
Het zal nog veel tijd nodig hebben: bij dit soort
integratieprocessen moet men niet denken in jaren
maar in generaties. Maar hopeloos hoeft het, ondanks
alle problemen, niet te zijn. Alleen moeten wij
Europeanen dat wel beseffen.
Geert Mak
In Europa. Reizen door de twintigste eeuw
183
EUROPA
7
WERKZAAMHEDEN IN UITVOERING
Dit boek verschijnt terwijl er op de werf van Europa nog volop wordt gewerkt: dit is
een gelegenheid om oog te hebben voor de dramatische intensiteit van het gebouw in
wording. Hoewel het bouwwerk in een bureau ontworpen werd en duizenden werk-
uren kostte (tot op vandaag meer dan 9.000 schetsen en concepttekeningen en meer
dan 10.000 plannen, waarvan 1.500 voor het aanbestedingsdossier), naast heel veel
communicatie (tot op vandaag zijn er meer dan 12.000 e-mails uitgewisseld met alle
partners in het project), is het ook een schouwspel midden in de stad, slechts door
een omheining van de straat gescheiden en toch met die straat verbonden door de
eindeloze stoet vrachtwagens die hier kilometers betonwapening zijn komen leveren,
tonnen beton, honderden onderdelen van zuilen en pijlers, staal, glas, hout en duizen-
den onderdelen van de kolossale machinerie. De regie van zo’n schouwspel impliceert
zowel een grote mate van vakmanschap, een voortdurende bekommernis om de vei-
ligheid, het respecteren van deadlines en budgetten, als een constant onderhandelen
met alle partijen die contractueel aan het project verbonden zijn. Dat werk zal pas
afgelopen zijn wanneer het gebouw wordt overgedragen aan zijn gebruikers: het einde
zal geen slot zijn, het zal een doek zijn dat opgaat.
Wanneer het gebouw wordt opgeleverd, is het werk afgelopen. Het gebouw bewaart
dan in zijn architectuur de grote lijnen van zijn bouwgeschiedenis, maar de actie op
het terrein dooft uit en er blijven niet méér sporen over dan na de uitvoering van een-
der welk spektakel, eender welke dansvoorstelling of opera-uitvoering. Voor Europa
zullen er vier belangrijke bouwfasen geweest zijn en sommige van de meest cruciale
WERKZAAMHEDEN IN UITVOERING
