644 – PLACE MATUVU

• Stedenbouw
• Architectuur
• Binneninrichting
• Inrichting van de directe omgeving en het landschap
• Structural engineering
• Engineering van speciale technieken
• Bouwfysica en energieconcepten
• Akoestiek
• Signalisatie
• Toegankelijkheid
• Brandveiligheid

Inleiding

De zee doet dromen. Dat is ook wat De Poëet, getooid met verzen van Eluard, weergeeft. Het bronzen standbeeld van Ossip Zadkine staat op het Albertplein, ooit het kloppend hart van Knokke-Heist.

Het opzet van dit project is om dat hart te doen heropleven, om mensen te lokken om te komen kijken, om te worden bekeken en om weg te dromen met de zon op de huid en de blik op de zee.

Het Albertplein heeft zijn naam te danken aan onze twee oud-koningen. Het plein ligt dan wel aan de kust in Vlaanderen, maar gans België is vertegenwoordigd in Knokke-Heist. Je vindt er zowel Vlamingen als Brusselaars en Walen.

Er is een verrassende symbiose gegroeid van haute couture en frigoboxen. Het plein wordt overigens ook niet zomaar ‘Place Matuvu’ genoemd (“M’as-tu vu” betekent in het Frans “Heb je me gezien?”). Met dit project willen de architecten de waarde van deze plek aan de oppervlakte brengen.

Een glaspaviljoen omringd door water

Het centrale koepelvormige paviljoen is een ode aan het licht. Net zoals stilte en muziek contrasteren maar elkaar nodig hebben, horen ook weerspiegeling en doorzichtigheid, en licht en donker bij elkaar. De koepel is gemaakt van twee soorten extra helder kristalglas. De ene helft van de glasdriehoeken bestaat uit gewoon spiegelend glas, terwijl de andere helft volledig is licht getint.

Dat wekt een gevoel van oneindigheid en vrijheid op, dat nog eens wordt versterkt door de waterspiegel rondom het paviljoen waardoor de halve bol een volledige bol lijkt.

Er is rekening gehouden met personen met beperkte mobiliteit. Door de week kan dan ook iedereen er terecht. Het is de ideale plaats om te zien en gezien te worden. Tijdens het weekend kan het paviljoen worden omgevormd tot evenementruimte, voor zowel ceremoniële gebeurtenissen als populaire events. Door het water af te voeren kunnen er op het plein gemakkelijk optredens van allerlei aard worden georganiseerd. Denk maar aan dans, theater en muziek. Het kan ook plaats bieden aan bijvoorbeeld een autotentoonstelling of zelfs een winterschaatsbaan. Het glaspaviljoen kan ook worden leeggemaakt voor andere doeleinden. Het is de diversiteit van het publiek en de activiteiten die kleur toevoegen aan deze bewust neutrale compositie.

Om het polyvalente karakter te behouden is er gedacht aan een discrete verbinding met de kelderruimte door middel van een wenteltrap en een liftplatform.

Het paviljoen zorgt niet alleen voor de verwachte ambiguïteit door te spelen met weerspiegeling en transparantie, maar het hint ook naar ‘M’as-tu vu’: je hebt en wordt gezien.

Ook de twee dienstgebouwtjes in het midden van het plein dragen dankzij hun transparant glas.

Aan de kant van de Kustlaan kunnen er mobiele tribunes worden geplaatst.

De bouw van het glaspaviljoen

Voor de bouw en de uitrusting worden de allernieuwste technieken gebruikt.

Het gebeente van de koepel is gemaakt van een isoknoopstructuur, bedacht door Philippe Samyn en de oplossing voor een geometrische quasi-onmogelijkheid: een koepel bouwen met bijna identieke verbindingspunten (ze laten slechts één vrijheidsgraad toe op een totaal van drie in een Euclidische ruimte). Dunne profielen van gepolijst roestvrijstaal geven vorm aan het gebeente en omsluiten de glasdriehoeken. Ook de glasstukken spelen een rol in de stabiliteit van de structuur. Ze houden de buisvormige profielen op hun plaats en dempen vervormingen via hun siliconen pakking waarmee ze aan het gebeente zijn bevestigd.

De koepel kan zowel vanbinnen als vanbuiten worden schoongemaakt met een aanhangerhoogwerker.

Het verwarmings- en ventilatieconcept lijkt op wat Philippe Samyn and Partners eerder al in gelijkaardige structuren hebben gebruikt, zoals Le Comptoir Forestier voor bosbouwkundig teeltmateriaal in Marche-en-Famenne (01/279), het onderzoekslaboratorium van M&G Ricerche in het Italiaanse Venafro (01/222) en het HST-station Vesuvio Est in Napels (01/552). De binnentemperatuur wordt in de hoogte snel warmer, maar die stratificatie is wel stabiel. Het volstaat om de deuren van de vier hoofdassen van de benedenverdieping te openen om de ruimte te laten ventileren. Dankzij het water rondom de koepel is de lucht bovendien extra fris. In de winter kan de vloer- en infraroodverwarming worden ingeschakeld.

Een fijn netwerk van ledlichtjes is bevestigd op de bijzonder fijne structuur van de koepel, boven het losse terrasmeubilair dat de buitenruimte vormgeeft.

Inrichting van het plein

Het plein is bedekt met een groot rechthoekig tapijt van 67 m x 30 m in een schaakbord met zwarte en witte platen die aan alle vier zijden zijn uitgezet door franjes die ook afwisselend zwarte en witte strepen vertonen. De platen zijn gemaakt van cementgebonden beton CEM-3C bezaaid met muntstukken van over de hele wereld. Ze bieden handige camouflage voor kauwgom die wel eens op de grond blijft plakken, maar roepen bovenal het beeld van reizen op. Deze knipoog naar de rest van de wereld bezorgt de Place Matuvu een duurzame artistieke toegevoegde waarde.

Het verkeer tenslotte is er logisch geregeld. Het autoverkeer wordt geleid met ‘tognolini’, betonnen paaltjes. Die paaltjes zijn bedacht door Italiaans designer Enzo Mari en hebben bovenaan een uitsparing om een stang in te plaatsen en ze gemakkelijk te verplaatsen. Als een paaltje wordt aangereden vangt het de schok op zonder veel van plaats te verschuiven. Nadien kan het gemakkelijk weer op zijn plaats worden gezet. Deze eenvoudige en duurzame oplossing is overigens uniek in België.

Place Matuvu doet dromen, in vrijheid, en in een zee van ruimte. Daarom leek het aangewezen om De Poëet van zijn zware sokkel te halen en in het water te plaatsen, alsof hij erop loopt of eruit tevoorschijn komt.

Place Matuvu wordt niet alleen opnieuw the place to be maar ook een plaats voor inspiratie, ontmoetingen, uitwisselingen, dromen … of gewoon een plek om te zijn.

[1] Zie www.samynandpartners.com: Publicatie n° (1320) : Philippe Samyn : “Het polyhedron als omwentelingslichaam” (03/340 ; 2018-03-12). De variabelen nemen hier de waarden n = 60; α = 60°; en ɣ = 5°.

LOCATIE
Albertplein, 8300 Knokke-Heist, België
51°21’17,32”N / 3°17’56,42”E

 

OPPERVLAKTES
Herinrichting van het plein: 2.254 m²; beglaasde paviljoen: 170 m².

Infrastructuur: 7.131 m² (169 parkeerplaatsen op 2 verdiepingen).

 

KLANT
Gemeente Knokke-Heist.

Organisatie van de verkoopsprocedure van de ondergrond van het plein : AGSO Knokke-Heist; ‘t Walletje 104 Bus 101 (Zone E), 8300 Knokke-Heist

Contactpersoon : Rudi Neirynck, algemeen manager

tel. : +32 (0)50 442 500; e-mail : Rudi.Neirynck@agsoknokke-heist.be

 

Design and Build in samenwerking met :

• PSR Brownfield Developers nv (Jan De Nul Group), Tragel 60, 9308 Hofstade-Aalst, België

contactpersoon : Julie De Pauw, Tel.: +32 53 73 12 12, +32 470 18 42 36; e-mail : julie.depauw@psr.eu

• Luc Goethals Promotor nv., Nijverheidslaan 76, 9250 Waasmunster, België

contactpersoon : Luc en Frederic Goethals, Tel.: +32 52 38 14 00; e-mail : luc@goethalspromotor.be

 

ARCHITECTEN EN ENGINEERS
Philippe SAMYN and PARTNERS bv, architects & engineers     

Steenweg op  Waterloo, 1537   B-1180 Brussel                           

Philippe Samyn – Exclusieve eigenaar van de auteursrechten (copyright)

Tel. + 32 2 374  90 60       Fax + 32 2 374 75 50

E-mail: sai@samynandpartners.com

 

TEAM

Architectuur en engineering

Design partner : Dr Ir Philippe Samyn.

Administratieve partner : Jacques CEYSSENS

Consulant vennoot : Åsa DECORTE

Medewerkers : Karim AMMOR, Gabriel BALTARIU, Sam DE DOBBELEER, Guido BRUZZI, Antonella CARLUCCI, Kasimir DE VALK, Mirela GANCHEVA, Olivier GENNART, Ali LAGHRARI, Diane LEFEVRE, Valentin PASCU, Amélie PATERNOSTER, Daniel PEREZ JUSTEL, Vlad POPA, Fulvio SERPONE, Massoud SEYED AZIZOLAH TEHRANY, Radu SOMFELEAN, Juliette YARAMIS, Ibrahim YILMAZ.

Buitenverlichting :

Magic Monkey bv, Marc Largent

Franz Merjaystraat, 179, B-1050 Brussel

Tel. : +32 2 344 84 84, Fax : +32 2 347 70 72

E-mail : marc.largent@ magicmonkey.net

 

Veiligheidscoordinatie : 

ADVICE FOR ALL bv, Ing. Olivier Lemoine

Komwest, 40F/201, 8000 Brugge

GSM. : +32 497 439 283

E-mail : olivier@adviceforall.be

 

DOCUMENTATIE

Documentatie management :           

Philippe SAMYN and PARTNERS (André CHARON en Quentin OLBRECHTS)

Bijkomende 3D-beelden :              

ASYMETRIE srl, Xavier Vanabelle, Michaël Barrin

Thirimontstraat, 126, B-6511 Beaumont

Tel : +32 2 502 61 67, Fax : +32 71 32 43 00

E-mail : contact@asymetrie.be

 

3D-model (3D-printing) :             

UNIC-3D srl, Nicolas Usuwiel

Dublinstraat, 27, B-1050 Brussel

Tel : +32 2 502 61 67;

E-mail : nicolas@unic-3d.com

 

Foto’s van de 3D-model :             

Philippe SAMYN and PARTNERS (Karim Ammor)

 

PROTOTYPES

Ebema (tegel met munten) : 

Dijkstraat, 3, 3690 Zutendaal

Tel. + 32 89 61 00 11

Staalatelier BEMECO (structuur) : 

Evenbroekveld 36, 9420 Erpe-Mere

Tel. + 32-53-83 89 00

Staalatelier AMS nv (structuur) : 

Hoge Buizen 47, 1980 Eppegem (Zemst)

Tel. + 32-2-758 80 60

Staalatelier TAMCO (structuur) : 

F.A.M Gochetlaan, 16,   B-5060 Tamines

Tel. + 32 71-74 40 03

Glasmaker BAEYENS Glass Inox : 

Chaussée d’Alsemberg, 147,   B-1420 Braine l’Alleud

Tel. + 32 2-384 12 47

Glasmaker MIROX (AGC Processing Belgium) : 

Bergsesteenweg, 470,   B-1600 Sint-Pieters-Leeuw

Tel. + 32 2-334 70 30

Glasmaker De Grom : 

Industriezone Zuid III, Watermolenstraat 15, 9320 Erebodegem

Tel. + 32 53-64 79 79

AGC Glass Europe : 

Avenue Jean Monnet, 4,   B-1348 Louvain-la-Neuve

Tel. + 32 2-409 30 00

DOW Chemical (DOW Silicones Belgium) : 

Rue Jules Bordet, Parc Industriel,   B-7180 Seneffe

Tel. + 32 64-88 80 00

 

UITVOERING

Algemene onderneming : 

JAN DE NUL nv

Tragel 60, 9308 Aalst-Hofstade.

+32 53-73 15 11

 

Projectchronologie

Begin van het project (wedstrijd/offerte) : 2017-06-20.

Indiening offerte : 2017-07-14.

Milieuvergunning verleend : 2020-04-07.

Aanvang van de werken (nutsleidingen) : 2020-10-12

Aanvang van de werken (parking) : 2021-02-25

Voorlopige oplevering : september 2022

 

BUDGET

11.700.000 € (budget juli 2017)