643 – POLITIEKANTOOR HAUTE-MEUSE

• Stedenbouw
• Architectuur
• Binneninrichting
• Inrichting van de directe omgeving en het landschap
• Engineering van de structuren (met SGI)
• Engineering van de speciale technieken (met SGI)
• Bouwfysica en energieconcepten
• Akoestiek
• Signalisatie
• Toegankelijkheid
• Brandveiligheid

0. De verwachtingen
De politiezone Haute-Meuse centraliseert zijn drie politiebureaus in een nieuw politiekantoor met het oog op schaalvergroting en een efficiëntere dienstverlening. Alleen de interventieagenten zullen verhuizen, de wijkagenten blijven in hun respectieve zones aanwezig. Het nieuwe gebouw biedt plaats aan een honderdtal medewerkers.

1. Het gebouw op de site
Het nieuwe politiekantoor is een parallellepipedum van twee niveaus op een rechthoekige plattegrond met een afmeting van 64,8 x 32,4 m (48 x 24 modules van 1,35 m) en een hoogte van 2 x 3,6 m.

De plattegrond, een dubbel vierkant, is gericht volgens de windstreken met zijn grote noord-zuidas, en is gebouwd volgens de proporties van het terrein en in de nabijheid van de noordelijke ingang. Het geheel is bijzonder compact en neemt weinig plaats in op de site. Het structurele vierkante raster met een zijde van 8,1 m strekt zich uit over de boomrijke parkeerring om de site heen.

Twee binnenplaatsen van 17,55 x 10,80 m (13 x 8 modules van 1,35 m) zorgen voor ventilatie en natuurlijke verlichting op elke plaats van de plattegrond. Eén plaats is bestemd voor ontspanning, de andere voor activiteiten.

2. De organisatie van de functies
De noordelijke helft, op gelijkvloers niveau en rond het actieplein, dient voor activiteiten met betrekking tot de buitenwereld.

• de receptie, in het noordoosten is gelegen op de as van de toegangsweg voor de zichtbaarheid en de controle van de inkomende en uitgaande stromen van de site en de toegang tot de actieplaats. Ze geeft toegang tot de onthaal-, spreek- en verhoorruimten;
• de garage, geopend op het zuiden op de actieplaats, met plaats voor de zes belangrijkste dienstvoertuigen, die rechtstreeks vanaf de noordelijke hoofdgevel kunnen vertrekken. Bovenop de garage bevindt zich de schietstand, die door bezoekers kan worden gebruikt.
• de actieplaats, toegankelijk in het noordoosten via de receptie, waar de andere politieauto’s en -moto’s kunnen worden geparkeerd en die rechtstreekse toegang bieden tot de kantoren;
• de doorgangsluis voor de verdachten, met ingang op het noordwesten en uitgang op de actieplaats, die toegang geeft tot de ontspanningszone;
• de hoofdgang, mediaan en transversaal, waarrond de voor het publiek toegankelijke ruimten zijn opgesteld, zowel op de benedenverdieping als op de verdieping, gericht op het oosten en het westen via verticale doorgangen, trappen en liften. Deze gang deelt de constructie ook verticaal in twee brandcompartimenten op.
• de spreekruimte tussen enerzijds de twee binnenplaatsen, en anderzijds de receptie in het oosten en de ontspanningszone in het westen.

In de noordoostelijke zone van de parking, tegenover de receptie, bevinden zich de parkeerplaatsen voor fietsen, moto’s en bezoekersvoertuigen

De zuidelijke helft van de benedenverdieping biedt plaats aan de utilitaire en de sociale functies van het programma, zoals de sportzone (met een kleine tuin naast de Dojo) de vestiaires, de archieven en de technische ruimten.

De verdieping is voorbehouden voor de kantoren en het cafetaria met groot zonneterras met windscherm. De ruimten die toegankelijk zijn voor het publiek, bevinden zich steeds aan weerszijden van de mediane en transversale hoofdgang.

3. De organisatie van de architectuur
Omwille van de functionele organisatie en de aandacht voor energiezuinigheid en gebruiks­vriendelijkheid werd gekozen voor ondiepe bouwlagen die natuurlijke verlichting en ventilatie mogelijk maken. In de as van de bouwlagen zorgen grote gangen (2,4 of 2,7 m) met lichtkoepels in het dak lucht en licht naar de benedenverdieping via grote openingen (269 x 67 cm) die op regelmatige intervallen in de vloer van de verdieping zijn aangebracht.

Deze bouwwijze zorgt ervoor dat de vloeren en het dak op een zo economisch mogelijke manier op de buitenmuren en de muren rond de gangen rusten. De dojo, de enige ruimte waar een draagwijdte van 10 m nodig was, bevindt zich buiten het systeem, op de benedenverdieping van de ontspanningsplaats en creëert zo een mooi privéterras voor de cafetaria.

Op de plattegrond zijn de afmetingen van de architectuur georganiseerd volgens de windstreken, op een module van 1,35 m, zijn meervouden en submeervouden. De constructie van de gevels tekent zich af op een module van 1,80 m, zijn meervouden en submeervouden. De proporties die daaruit voortvloeien, zijn op natuurlijke wijze rond de verhoudingen 1/2, 2/3, 3/4 georganiseerd, net zoals in de muziek.

Op die manier krijgen de trappen een erg comfortabele helling van 3/4 met treden van 18 cm hoog en 27 cm diep.

Bovendien bestaat het lijstwerk van de gevel uit vensteropeningen (volle of lege, afhankelijk van de huidige of toekomstige behoeften) van 108 cm breed, gescheiden door pijlers van 27 cm breed en 324 cm hoog die begrensd zijn door steunmuren-lateinen van 36 cm hoog.

De vensters, die allemaal open kunnen, zijn over de gehele hoogte voorzien van een buitenrooster van stalen staven met vierkante doorsnede met een zijde van 13,5 mm, geplaatst op een maas van 13,5 cm breed en 18 cm hoog, die 13,5 cm boven de gevel uitsteekt. Dat mechanisme wordt sinds mensenheugenis overal ter wereld gebruikt, maar komt vreemd genoeg niet meer voor in de moderne architectuur. Het dient niet alleen als volwaardige borstwering maar uiteraard ook als bescherming tegen inbraak. Bovendien laat het toe om de ramen van het gebouw, dat 24 uur per dag bewaakt wordt, ‘s nachts in de zomer open te laten om ervoor te zorgen dat de thermische massa ververst wordt. Daarnaast werd gezorgd voor een mobiele buitenzonwering van horizontale lamellen met bescherming achter het rooster, om eventuele ongewenste zoninstraling tegen te gaan.

Dankzij het programma en de site kon de hoogte van het gebouw met twee niveaus worden beperkt. Dat leverde de volgende voordelen op:

• een harmonieuze samenhang met de buitenruimte, in verhouding tot de bomen uiteraard, maar vooral tot de mensen.
• de overzichtelijkheid, de vlotheid en het gebruiksgemak van de doorgangen, die over een dubbel vierkant lopen en daardoor bijzonder leesbaar en compact zijn, van de lichte gangen en van de twee verticale circulatiekernen in de mediane as van de constructie. Dankzij dit ontwerp komen de functies zo dicht mogelijk bij elkaar te liggen zonder dat de hiërarchische ordening verloren gaat:
• het gebruiksgemak voor personen met beperkte mobiliteit, die overal in het gebouw makkelijk toegang krijgen;
• de verminderde werkings- en onderhoudskosten omdat alles vlot bereikbaar is, inclusief de gevels en het dak;
• de eenvoudige oplossing voor de veiligheids­vereisten, vooral de brandcompartimentering, die in plaats van verdieping per verdieping verticaal verloopt en zo de plaatsing van vensters van de vloer tot aan het plafond mogelijk maakt.

Een (om budgettaire redenen) kleine fotovoltaïsche installatie reikt tot over de dakrand en strekt zich als een glazen dak uit over de actieplaats om tegen de regen te beschermen. Het systeem is bovendien zó ontworpen dat het ooit eenvoudig naar het gehele dak kan worden uitgebreid als er voldoende financiële middelen aanwezig zijn. 

4. De keuze van de materialen en de bouwtechnieken
Het gebouw is opgetrokken in dragend metselwerk en gewapende betonvloeren. De buitengevels zijn geïsoleerd met een 20 cm dikke laag polyurethaanschuim en bekleed met een parement van verzinkte staalplaat, De gevels van de binnenplaatsen daarentegen (waar de vereisten voor bescherming tegen invloeden van buitenaf minder streng zijn) zijn van witte bepleistering op isolatie om de weerkaatsing van het natuurlijke licht te maximaliseren.

Voor de afwerkingen werden eenvoudige materialen gebruikt die geschikt zijn voor de toepassing en weinig onderhoud vergen.

De vloerbekledingen verschillen in functie van de ruimte: natuurlijk linoleum voor de werkruimten, de kantoren, het cafetaria en de gangen, parket voor de sportruimten, tapijt voor de ruimten waar aan specifieke akoestische vereisten moet worden voldaan en tegels voor de sanitaire ruimten en de keukens.

De scheidingswanden tussen de ruimten zijn van gipskartonplaten. De muurbekleding van de gevangeniscellen is van glad beton.

MAÎTRE D’OUVRAGE

Zone de Police Haute Meuse,

Rue L.&V. Barré, 26, 5500 Dinant, Belgique.

Personne de contact :  M. Bernard Dehon, fonctionnaire dirigeant,

Tél. : + 32 82 676 811,     E-mail: zphautemeuse.dir@gmail.com.

ENTREPRENEUR

Galère sa,                               

Rue Joseph Dupont, 73, 4053 Chaudfontaine, Belgique.                          

Représenté par Guillaume Franssen, Manager, Service Devis Bâtiment,

Tél. : + 32 4 366 67 11,    E-mail: guillaume.franssen@galere.be.

ARCHITECTES & INGÉNIEURS

Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers,     Philippe Samyn

Chaussée de Waterloo, 1537, 1180 Bruxelles, Belgique.               Propriétaire  exclusif des droits d’auteur (copyright)

Tél. : + 32 2 374  90 60,   E-mail: sai@samynandpartners.com,

ÉQUIPE

Architecture                           

Dir. générale et conception              :   Dr Ir Philippe Samyn.

Associé(s) en charge                   :            B. Calcagno, Å. Decorte (Concours).

                                                             Collaborateurs : G. Baltariu, Th. Ellina, M. Gancheva, R. Igual, I. Jabri, E. Panetta, V.  Popa, S. Saggiorato, R. Somfelean, J.                                                                         Yaramis.

Ingénierie Stabilité,

Techniques spéciales et PEB :            Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers, avec en sous-traitance le Bureau d’étude  SGI INGENIEURS SA./NV.

                                                            Avenue Edmond Van Nieuwenhuyse, 2

                                                            B-1160, Bruxelles, Belgique.

                                                            Tél.: +32 2 734 31 50; Fax: +32 734 54 07, E-mail : info.bxl.be@sgigroupe.com.

Conseillers en sous-traitance de SAMYN and PARTNERS sprl :

Coordination sécurité santé              :    COSEP sa, représentée par Benoît Van Hoye, Administrateur délégué,

                                                               Rue du Fond Cattelain, 5, 1435 Mont-Saint-Guibert, Belgique.

                                                               Tél.: +32 10 81 37 50, E-mail : cosep@cosep.be.

Mobilité piétonne et

accessibilité                             :              Bureau d’études Plain-Pied asbl,

Rue Nanon, 98, 5000 Namur, Belgique.

                                                                Tél.: +32 81 39 06 36, E-mail : contact@plain-pied.com.

DOCUMENTATION

Gestion documentation       :                   Philippe SAMYN and PARTNERS (André CHARON et Quentin OLBRECHTS).