631 – NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM VAN DE GEMEENTE UKKEL

Gatti de Gamondstraat 254, 1180 Ukkel,  België
50°47’49,45”N / 4°19’44,40”O

13.622 m² bovengronds en 5.346 m² ondergronds; 2015 – ; (01/631)
Wedstrijd op uitnodiging

Uitgevoerde diensten:
  • Architectuur
  • Inrichting van de omgeving en het landschap
  • Stedenbouw
  • Binneninrichtingen
  • Stabiliteitsstudie
  • Bijzondere techniekenstudie
  • Bouwfysische studie en energieconcepten
  • Akoestiek
  • Bewegwijzering
  • Toegankelijkheid
  • Gezondheids- en veiligheidscoördinatie
  • Brandveiligheid
  • Budgetbeheersing
Beschrijving:

Een project voor de gemeente Ukkel

De Gemeente had een lumineus idee toen ze de vroegere Fabricomsite aankocht om er haar administratie onder te brengen. Het complex geeft vandaag nochtans de indruk een geheel van gesloten en ondoorzichtige (ondanks de ramen) objecten te zijn die in een park werden neergezet en die via een bijna versterkte ingang toegankelijk zijn: een “glazen fort”. Een moderne gemeente zoals Ukkel moet zich daarentegen vestigen in een gezellig en duurzaam gebouw dat ten dienste staat van iedereen, voor iedereen toegankelijk is maar op een bewuste en gecontroleerde manier.

Het gaat alom om een vrij beperkte ingreep, rekening houdend met de leeftijd van de gebouwen, om een dergelijke ommekeer te bewerkstelligen in de boodschappen die het gebouw moet uitdragen:

– De Gemeente staat ten dienste van de inwoners: het publiek wordt voor het grootste deel op het gelijkvloers onthaald.

– De Gemeente is open en toegankelijk: de gebouwen zijn transparant; de ordening van de ruimtes en van het verkeer is onmiddellijk duidelijk: de PBM zijn volledig in het project geïntegreerd.

– De Gemeente maakt deel uit van de stad: de hoofdingang wordt door een plein voorafgegaan dat op een stadsplein lijkt.

– De Gemeente is een rustige en veilige werkplaats: het licht schijnt door de lagen, de honderdjarige bomen verzachten de sfeer, er heerst rust dankzij een strenge maar discrete toegangscontrole, het gebouw leeft de veiligheidsnormen na.

– De Gemeente kent een evolutie: de bestemming en de inrichting van de verdiepingen zijn heel flexibel.

– De Gemeente is duurzaam: het energieverbruik wordt heel substantieel verlaagd, natuurlijke materialen genieten de voorkeur, het thermische, visuele comfort en het geluidscomfort van de bewoners is prioritair.

Gedurfd en gevoelig architectonisch aspect

Het accent wordt gelegd op transparantie, niet alleen op de verdiepingen (vervanging van reflecterend koperglas door extra helder transparant glas) maar ook op het gelijkvloers waar de B-vleugel, de hoofdingang, aan beide kanten transparant is.

Het project leeft zorgvuldig de architectonische integriteit van het bestaande gebouw na. De interventie aan de buitenkant is omkeerbaar, vereist geen afbraak en beschadigt de bestaande gevels niet. Het beton blijft zichtbaar en wordt met zachte technieken gereinigd. De isolatie gebeurt via de binnenkant.

Op het volume wordt er één enkele significante interventie uitgevoerd: de bouw van de raadzaal op de plaats van de huidige attiekverdieping van de A-vleugel. Ze is groter van omvang (dit is noodzakelijk) maar leeft de zichtlijnen van het huidige gebouw vanop het openbaar domein na.

Daglicht en oververhitting

Het natuurlijke licht is de belangrijkste bron in een administratief gebouw.

De zonneschijn en de beschikbaarheid van daglicht verschilt sterk volgens de gevels. De grote bomen bieden veel schaduw maar minder op de hogere verdiepingen.

De problemen van oververhitting hebben echter niet alleen te maken met de zonneschijn. Het is belangrijk om de warmtewinsten in de kantoren te verminderen:

– de warmtewinsten van de bestaande kunstmatige verlichting zijn driemaal te hoog maar dit probleem zal opgelost worden wanneer de verlichting vervangen wordt;

– het is belangrijk om het met de informaticaexperts van de gemeente eens te worden over het mogelijke gebruik van “thin clients” en van netwerkprinters die in afzonderlijke ruimtes geïnstalleerd worden;

– het is belangrijk het eens te worden over de netto-oppervlakte per werknemer evenals over het aantal werkposten in relatie tot het aantal ambtenaren of bezoekers. Voor de typelaag bedraagt de dichtheid 15 m² netto per persoon, een tussenwaarde tussen een lage dichtheid (20 m²/persoon) en een standaarddichtheid (12 m²/persoon).

 

Deze maatregelen en deze keuzes kunnen zeker een deel van het oververhittingsprobleem oplossen maar volstaan niet. Er worden dus drie bijkomende maatregelen voorgesteld:

– op de blootgestelde gevels worden er optrekbare en richtbare Venetiaanse buitenblinden met hoge windweerstand geplaatst die door een gecentraliseerd bedieningssysteem bestuurd worden met een afwijking per lokaal. Met deze configuratie kan er een gemiddelde zonnefactor van 0,11 gerealiseerd worden (89 % van de invallende zonne-energie blijft buiten);

– de huidige verlaagde plafonds worden in alle kantoren en conferentiezalen verwijderd om het regelend effect van de massa van de betonplaat te mobiliseren;

– er wordt een hogedichtheidslaag gebruikt die gekenmerkt wordt door een hoge warmtegeleiding waarin er een activeringssysteem gebruikt wordt (spiraalslangen van gekoeld water).

Koude bruggen

Om de architectonische kwaliteit van de huidige gevel te bewaren, gebeurt de isolatie van de koude brug aan de rand van de vloerplaat via de binnenkant. Een dampdichte isolatielaag (XPS) wordt langs de gevel onder en boven de vloer over de volledige hoogte van de randbalken, in het verlengde van de frames geplaatst.

Deze verticale binnenisolatielaag wordt door de horizontale vloer doorgevoerd. Er wordt een laag XPS toegevoegd op een diepte van 1 meter, zowel aan de bovenkant als aan de onderkant van de vloerplaat. De ribben van de vloerplaat, van trapeziumvormige doorsnede en lage hoogte, worden geïsoleerd met een voorgefabriceerd afgietsel uit XPS.

Klimaatregelingsysteem 

Een veralgemeende actieve dekvloer verzekert de afkoeling. Ze wordt hoofdzakelijk door een koud reservoir koud geladen. In de dekvloer ingebouwde convectoren en de voorbehandeling van de gestuwde lucht leveren de bijkomende verwarming en koeling.

In het warmteseizoen produceert een warmtepomp (WAP) 70 % van de noodzakelijke warmte, bijgestaan door een kleine verwarmingsketel. De WAP haalt zijn energie uit een waterreservoir dat in de parking gecreëerd wordt en op constante temperatuur gevoed wordt door natuurlijke ondergrondse waterstromen.

In het warme seizoen wordt de kou door de WAP uit het waterreservoir gehaald.

Een deel van de koellading wordt in free cooling door de hygiënische luchtaanvoer opgenomen.

Crédits:

 

LOCALISATION

Rue Gatti de Gamond 254, 1180 Uccle,  Belgique

50°47’49,45”N / 4°19’44,40”E

MAITRE D’OUVRAGE: Administration Communale d’Uccle, Belgique.
ARCHITECTES ET INGENIEURS:

Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers          Philippe Samyn

Chaussée de Waterloo, 1537   B-1180 Bruxelles                               Propriétaire  exclusif des droits d’auteur (copyright)

Tél. + 32 2 374  90 60       Fax + 32 2 374 75 50

E-mail: sai@samynandpartners.com,

SURFACE et DONNEE: Surface brute hors sol : 13.622 m² , surface brute  en sous-sol : 5.346 m²

 

ÉQUIPE


Architecture                           

Design Partner                         :            Dr Ir Philippe Samyn.

Associé(s) en charge           :            Denis MÉlotte et Quentin Steyaert.

Collaborateurs                        :            Karim AMMOR, Gunhi Boar SILVA BATICAM, Giulia VENTRE, Vlad POPA, Radu SOMFELEAN.

Techniques spéciales             :            Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers,

                                                               avec FLOW TRANSFER INTERNATIONAL sa (sous-traitant)

                                                               Andrew JanSsens.

                                                               Rue du Ham, 137 B-1180 Bruxelles, Belgique

                                                               Tel. : +32 2 375 75 40  E-mail : info@fti-sa.be

Stabilité                                    :            Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers,

                                                               avec INGENIEURSBUREAU MEIJER bvba (sous-traitant)

                                                               Prins Boudewijnlaan, 53/2 B-2650 Edegem, Belgique

                                                               Tel. : +32 3 448 25 00 E-mail : info@meijer.be

avec en  sous-traitance également :

Physique du bâtiment

et énergie                                 :            DAIDALOS peutz  bvba 

                                                               Dr Ir Filip DESCAMPS

Acoustique                              :            DAIDALOS peutz  bvba 

                                                               Dr Ir Paul MEES

Signalétique                            :            SDESIGN sprl

                                                               François-Joseph de LANTSHEERE

Achitecture d’intérieur           :            DINTERIEUR sprl

                                                               Dominique HOTTOIS

Gestion des coûts                   :            AMIRATO sa

                                                               Ir Martine Forget

Accessibilité des

personnes à mobilité réduite :            PLAIN-PIED asbl

                                                               Julie Vanhalewyn

Sécurité incendie                    :            seco scrl

                                                               Jean-Phillipe VERITER                         

Coordination sécurité

et santé                                    :            VEKMO nv

                                                               Patrick GODELIE et Johan ROBBEN

DOCUMENTATION


Gestion documentation        :            Philippe SAMYN and PARTNERS (André CHARON et Quentin OLBRECHTS)

 

Renders:
Tekeningen:
631 - NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM VAN DE GEMEENTE UKKELsamyn