421-RENOVATIE VAN 150 WOONEENHEDEN – MINIMES

De 6 gebouwen van de Miniemenwijk werden in 1954 ontworpen door de stadsarchitecten van Groupe Alpha. De architecturale opbouw van deze 150 sociale wooneenheden is verfijnd en de bouw werd met veel zorg uitgevoerd.

De tand des tijds heeft echter zijn sporen en nagelaten. Een verbetering van de thermische isolatie dringt zich op en het is nodig dat alle wooneenheden uitgerust worden met degelijk sanitair.

Er wordt bijzondere aandacht besteed aan het respect voor de grote eenvoud en de harmonie tussen de bestaande gebouwen.

In overeenstemming met de Brusselse Haard is het aantal studio’s en éénkamerappartementen teruggebracht en het aantal twee, drie en vierkamerappartementen verhoogd. Dit houdt een vermindering in van het totale aantal appartementen: nl. van 150 naar 98 eenheden.

De beoogde wijzigingen zorgen er voor dat de privé-ingangen, hetzij achter- of zij-ingangen, van bepaalde gebouwen verdwijnen waardoor het systeem van de toegangscontrole vereenvoudigt.

Het verdwijnen van de studio’s en hun privé-ingangen in gebouw C zal er bovendien voor zorgen dat het trappenhuis, dat gebouw C met gebouw D verbindt, overbodig wordt. Dit volume wort herbenut om er kamers van te maken voor de buitenste wooneenheden van gebouw D.

Met een duurzame bouw in het achterhoofd, wordt een globale en niet te dure oplossing nagestreefd. Hierdoor zullen de problemen zoals waterinsijpeling, thermische bruggen, gebrek aan isolatie en veroudering van beton opgelost worden. Deze oplossing bestaat erin het bestaande gebouw in te kleden met een nieuwe, ononderbroken, waterdichte en geïsoleerde huid, een mantel van thermische isolatie, beschermd door een gladde en geschilderde pleisterlaag. Deze pleisterlaag biedt vizueel een warm aanzicht dat duidelijk aangenamer is dan het bestaande beton.

Deze oplossing wordt gecombineerd met de volledige renovatie van de muurvoegen van de bestaande gevels en met de systematische fixatie van deze muren. Dit zal de stabiliteit van de bedekking garanderen en tegelijkertijd wordt energie bespaard, evenals de kosten en de lasten die de vernieling van de wanden met zich mee zou brengen.

De invoeging van een nieuw houten raamwerk dat het bestaande lijstwerkpatroon respecteert, versterkt de warme uitstraling van het gebouw. Ze worden uitgerust met muurkappen om ze te beschermen tegen inslaande regen en het dieptecontrast tussen de lege en de volle ruimtes zichtbaar te benadrukken.

De keuze voor de gladde en geschilderde pleisterlaag rechtvaardigt zich door de wens om gevels te creëren die proper blijven met een lage onderhoudskost. Dit sluit aan bij een oude traditie die in België al heel lang vergeten blijkt te zijn ten voordele van oneffen pleisterlagen die de eigenschap hebben dat ze snel vuil worden.

Het comfort van de appartementen wordt eveneens verhoogd door de oppervlakte van de bestaande balkons te integreren in de leefruimte en een nieuwe grote privé-buitenruimte te creëren (3m x 3m x 3m). Hierdoor kan de oppervlakte van het sanitair ook vergroot worden. De andere terrassen, tegenover de leefruimten, worden eveneens geïntegreerd in het gebouwde volume waarbij nieuwe vooruitstekende terrassen aangelegd worden op autonome structuren. Waar verschillende kleine appartementen zonder terras gegroepeerd worden tot één groot appartement, wordt een nieuw terras aangelegd.

Deze terrassen worden altijd ingeplant langs de zijde van de leefruimte aan de gevels die gericht zijn naar het zuidoosten of het zuidwesten. Ze verhogen de levenskwaliteit van de bewoners omdat ze activiteiten toelaten die voorheen onmogelijk waren: buiten eten of de kinderen buiten laten spelen zonder te vrezen voor hun veiligheid. Ze bieden de bewoners een leefruimte buiten en bovendien verhogen ze het genot van de voorbijgangers dankzij de speelsheid die ze aan de gevel verlenen.

Deze nieuwe buitenruimte, omringd door een metalen afrastering of geperforeerde staalplaat, kan ook bedekt worden met hout (te bevestigen) wat een optimaal levenscomfort biedt. Deze terrassen worden ondersteund door vier metalen kolommen die dienst kunnen doen als steun voor een plant zoals klimop.

Het gebruik van een metalen afrastering of een geperforeerde staalplaat zorgt, net als een houten traliewerk, voor transparantie van binnen naar buiten en ondoorzichtigheid van buiten naar binnen. Het basisprincipe hierbij is dat het zijzicht van de gebouwen mogelijk moet blijven.

De terrassen zijn lichtgrijs van kleur. Op het niveau van de plafonds, kan de toevoeging van een witte deklaag eventueel voorzien worden.

De algemene aanpak voor de behandeling van de gevel en de toevoeging van terrassen wijst op een hedendaagse architectuur, waarbij de wijzigingen duidelijk zichtbaar zijn, maar de bestaande kwaliteitsvolle architectuur behouden wordt.

Document E41_01/421 -Nl Editie 2013-01-24

Foto Model : Andrés Fernández MARCOS
Foto Realisatie : Marie-Françoise PLISSART
Omgeving : Bernard Boccara

Dit project ontving:

European Architecture Awards 2017
Categorie City Housing Development