Page 201 - ELEMENTS EUROPA (NL)

ELEMENTS EUROPA 197

7 DE REDENEN VOOR HET DETAIL

‘Zintuiglijke scherpte verloopt via verbale connectie. Die scherpte gebruiken, versterken, uitbreiden, dat is een

taak op zich. Ik zou durven spreken over ethiek, mocht ik zeker zijn dat ik goed begrepen word. Uit voorzichtig-

heid neem ik liever de woorden “politieke taak” in de mond. Er wordt vaak gesproken over oplettendheid, maar

die dient tot niks als ze niet vergezeld is van hyperesthesie. Als het gaat over voorstellen en het uitwerken ervan,

is observeren alleen niet voldoende, het gaat erom de details te onderscheiden. Het volstaat niet om passiefweg

het materiaal in ontvangst te nemen,

er moet actief mee omgesprongen Het probleem van de functie en de betekenis van het architecturale detail kwam
worden. Cultuur verwordt tot afval als tweemaal aan bod: in verband met de relatie tussen architectuur (de volumes
je ze in de staat laat waarin je ze hebt en de muren, de materialen) en decor, en bij de onderlinge samenhang tussen
aangetroffen. Cultuur, of beter gezegd de vereisten van die architectuur (verdiepingen, traveeën, muren, doorgangen)
culturen, onderscheiden zich van elkaar en haar afwerking (bekleding, schrijnwerk, gebouwenschil). In beide gevallen
door hun taal en hun eigenheden, ze zoekt de architect naar continuïteit in de waarneming in de orde van grootte:
zijn een sprekende materie die je moet zoals we spontaan de verdiepingen tellen om de hoogte van een gebouw in te
bewerken. Dan, en alleen dan, kun schatten, gebruiken we waarneembare maten om de omvang of de ruimtelijke
je het verhoopte resultaat bereiken. eigenschappen van een of meerdere vertrekken te berekenen. De waarnemingen
Wie conversaties als werkmateriaal volgen elkaar op door opeenvolgende units, die eventueel ritme verleent aan een
beschouwt, kan de werkelijkheid reeks palen, het terugkeren van een dimensionale module of een welbepaald
beter horen en zien. Wie de type van montage, de herhaling van een aparte vorm, een lijstwerkpatroon, een
werkelijkheid beter hoort en ziet, materiaal als herkenningspunt of een regelmatige afstand tussen de voorwerpen.
is minder gemakkelijk te onderwerpen.’ We laten onze ogen of onze handen glijden over het oppervlak van een muur,
Vrij naar Jean-Claude MILNER, een plafond en vormen ons een beeld van de tektonische samenstelling, de
maatregelen waarmee de zwaartekracht overwonnen wordt, de mechanische
La Puissance du détail. Phrases célèbres ontwikkelingen, het vermogen om de jaren goed te doorstaan. Je kunt geen
inzicht krijgen in architectuur als je die drang voor visuele controle ontbeert,
et fragments en philosophie, Grasset,

coll. ‘Figures’, 2014, p. 9.

die drang om de ‘elementen’ van die architectuur zintuiglijk en verstandelijk te

onderscheiden. Het detail trekt de aandacht en treedt op als gids. Soms doet

het op paradoxale wijze een beroep op die aandacht: de perceptie is discreet,

analytisch en heeft de neiging de voorwerpen tot afzonderlijke delen te ontleden.

Haar dynamisme zorgt er echter voor dat er gezocht wordt naar een verbinding,

naar continuïteit, het liefste op een zo ‘natuurlijk’ mogelijke manier – het oog

van de architect ziet er een zuiver kunstproduct in. De ontleding van het detail

is niet enkel een blijk van technisch meesterschap, ze staat ook garant voor een

eindkwaliteit die bereikt wordt aan het eind van een lang proces dat begint bij

een probleemstelling en eindigt bij de oplossing van dat probleem. Die kwaliteit

belichaamt welzijn op visueel, tactiel en akoestisch vlak, zorgt voor een frisse

geest wanneer de gevoeligheid langzaam afzwakt – een gebruikskwaliteit die

zo nauw mogelijk aansluit bij een esthetische stimulans.