Page 194 - ELEMENTS EUROPA (NL)

190
HET FOTOVOLTAÏSCHE SCHERM
EEN ZONNESCHERM BOVEN EUROPA
De nieuwe zetel van de Raad van de Europese Unie moet
een voorbeeldfunctie hebben op het vlak van duurzame
ontwikkeling. Elk facet van het architecturale en technische
ontwerp is dan ook doordrongen van die vereiste, hoewel dat
meestal van buitenaf niet zichtbaar is. Maar het fotovoltaïsche
scherm is net als de patchworkgevel van gerecyclede ramen
een visuele en publieke uiting van het milieubewustzijn van de
Raad. Het scherm overkoepelt in zijn geheel het historische en
het nieuwe gedeelte van het gebouw en symboliseert de typisch
Europese manier om aan de toekomst te bouwen, met respect
voor het verleden.
Het scherm wordt gevormd door een platform dat bestaat
uit een bijzonder transparant rooster van staal dat gedragen
wordt door een slanke constructie, op voldoende afstand van
de daken, en dat als drager dient van de parallel opgestelde
rijen geïnclineerde fotovoltaïsche panelen.
Het scherm heeft nog meer functies dan enkel het
produceren van elektriciteit: het filtert het licht dat op het
glazen dak van het atrium valt, het maakt het onderhoud
van de fotovoltaïsche installatie mogelijk, het bekrachtigt
de aanwezigheid van het gebouw in het stadsbeeld door de
verdieping te bekronen met een ‘zwevende’ attiek en het schept
orde in de talrijke installaties die op het dak zijn aangebracht. functie als een eigenschap die toegevoegd wordt aan een
Door haar uitgepuurde ontwerp, regelmatig en orthogonaal,
ademt de structuur een serene lichtheid. Ze bestaat uit
eenvoudige buisprofielen, erg slank (100 x 100 mm), waarvan
het doorbuigen voorkomen wordt door horizontale staven met
dezelfde afmetingen, aangebracht volgens hetzelfde patroon
dat overal in het gebouw terugkeert. Alle windverbanden in
de vorm van een sint-andrieskruis zijn gegroepeerd op het
L-vormige gebouw, tussen de installaties door.
DE FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIE
De fotovoltaïsche installatie omvat 636 panelen van 2288 x
1312 mm. Elk paneel heeft 96 monokristallijne cellen van 156 x
156 mm, omgerekend dus 61.056 cellen die een actieve netto-
oppervlakte van 1485,86 m² bedekken.
De wisselstroom die jaarlijks wordt geproduceerd, met een
piekvermogen van 251,22 kWp en op basis van een periode
van 20 jaar om rekening te houden met het verouderen van de
installatie, bedraagt 235,6 MWh/jaar. Omgerekend is dat het
jaarlijkse verbruik van 59 gezinnen van 4 personen of ruim 4%
van het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van het gebouw (een
pessimistische schatting gebaseerd op het verbruik van het
aanpalende Justus Lipsiusgebouw).
De specifiek produceerbare wisselstroom, berekend
over gemiddeld 20 jaar, bedraagt 938 kWh/kWp, dus een
prestatieratio van 85,83%.
De panelen vertonen een hellingsgraad van 30° ten opzichte
van de horizon en zijn zuid-zuidoost georiënteerd (205,4°).
Die positie biedt een rendement gelijk aan ongeveer 97% van
de theoretisch optimale oriëntatie (hellingsgraad van 37° en
volledig op het zuiden georiënteerd).
De fotovoltaïsche installatie is niet zomaar een eenvoudige
opstelling van rijen gewone ‘zonnepanelen’, ze is het resultaat
van een ‘BIPV’-aanpak (Building Integrated PhotoVoltaics).
Inderdaad, gewone fotovoltaïsche panelen hebben geen
ander doel dan een maximum aan elektriciteit te leveren en
bestaan daarom, logischerwijze, uit naast elkaar geschikte
cellen die strikt de afmetingen van de panelen bepalen en ze
ondoorzichtig maken.
De BIPV-aanpak daarentegen beschouwt de fotovoltaïsche
glazen bouwelement dat ook nog andere functies vervult. In
dat geval is het absoluut noodzakelijk dat het licht zo optimaal
mogelijk door de panelen heen filtert om het onderliggende
atrium van licht te voorzien. De panelen moeten ook in het
structurele model van het zonnescherm passen. Daarom
worden de cellen per paneel geschikt, op welbepaalde
onderlinge afstand van elkaar, volgens een patroon dat een
significante lichttransmissie toelaat (22% van het transparante
oppervlak van de extra heldere beglazing), met respect voor
de module van 1,35 m en zonder dat er elektrisch vermogen
verloren gaat.
Net zoals voor gevels en glazen daken zijn de panelen ook
aan een zachte-schockproef onderworpen om de veiligheid van
de installatie te waarborgen in geval van stormweer of hagel,
of tijdens onderhoudswerken. De extra heldere beglazing heeft
een dikte van 10 mm en haar stevigheid wordt gegarandeerd
door een folie van transparante Tedlar® die op de rugzijde van
de panelen is gekleefd.
Het fotovoltaïsche scherm is een mooie illustratie van de
nauwe band tussen technologie en architecturale vorm. De