39
EUROPA
Het ontstaan van het project
Vanaf 2002 en in overleg met de Belgische
autoriteiten werden meerdere plaatsen
overwogen om de zetel van de Europese
Raad onder te brengen. Uiteindelijk viel de
keuze op gebouw A van het gebouwen-
complex Résidence Palace. Algemeen bleek
zowel bij de Belgische autoriteiten als bij
de Raad dat het gebouw Résidence Palace
goed gelegen was om (na een ingrijpende
verbouwing en renovatie) de zetel te wor-
den van de Europese Raad. Het gebouw
stond immers in ‘t hartje van de Europese
Wijk; precies naast het Justus Lipsius, de ze-
tel en het hoofdgebouw van de Raad, en het
Lex-gebouw dat net door de Raad was ver-
worven; naast het International Press Centre
dat zich in gebouw C van de Résidence
Palace had gevestigd. Bovendien was het
goed bereikbaar met het openbaar vervoer
(trein en metro).
De Belgische regering besloot in juni 2002
om, in het kader van een globaal ontwik-
kelingsplan voor de Europese Wijk, de Euro-
pese Raad voor te stellen haar na grondige
verbouwingswerken gebouw A van het
Résidence Palace-complex over te dragen.
1
In oktober 2002 werd door de Regie der
Gebouwen, in samenwerking met Beliris,
een technisch dossier aan de Raad overge-
maakt. Het werd gezamenlijk onderzocht
door de diensten van de Belgische auto-
riteiten en het Secretariaat-generaal van
de Raad. Na een eerste analyse bleken het
terrein en het gebouw niet van de mak-
kelijkste om tot zetel van de Europese Raad
te worden verbouwd: gebouw A van de
Résidence Palace
2
was een vrij heterogeen
gebouwencomplex; een deel ervan bestond
uit oude appartementen uit de jaren 1920,
waaraan in de jaren 1960 een nieuwe gevel
en kantoren waren toegevoegd en later
in 1990 nog eens; het terrein moest wor-
den doorsneden door de nieuwe spoorlijn
Schuman-Josaphat, de GEN-lijn naar de
luchthaven; de gevel en sommige van de
binnenruimtes van het gedeelte uit de jaren
1920 waren op weg om als monument te
worden beschermd.
Tijdens de zitting van 25 en 26 maart 2004
verklaarde de Europese Raad zich akkoord
met het voorstel van de Belgische regering.
Door dat akkoord legde de Europese Raad
ook het programma en het technische en
financiële kader vast voor de heropbouw
van de Résidence Palace, met het doel een
infrastructuur te creëren aangepast aan
zijn behoeften. Een van de punten voorzien
in dit akkoord was de noodzaak voor het
Secretariaat-generaal van de Raad om voor
dit nieuwe project een Europese architec-
tuurwedstrijd uit te schrijven. Het akkoord
voorzag eveneens dat de Regie der Gebou-
wen (van de Belgische staat) zou optreden
als bouwheer, verantwoordelijk voor het
onderzoek en de uitvoering van het project.
Het reglement van de wedstrijd
Het wedstrijdreglement werd opgesteld
door de Eenheid Gebouwen, in nauwe
samenwerking met de Internationale
Architectenunie (UIA), de Regie der Gebou-
wen en de Eenheid Coördinatie Aankopen
van het Secretariaat-generaal (UCA).
3
De Raad uitte de wens dat de deelnemers
aan de wedstrijd een nieuw gebouw met
een grote symbolische en politieke waarde
zouden ontwerpen, een gebouw dat voor
de activiteiten die het moest herbergen
ook afgestemd zou zijn op de functionele
behoeften van de Raad
4
en dat de best
mogelijke omstandigheden zou bieden wat
betreft de veiligheid van de gebruikers van
het gebouw. Ook moest het de stadsbe-
woners een waardig beeld van de Europese
Raad en de Raad presenteren; een opvallend
oriëntatiepunt zijn in de stad, de omgeving
(de Europese Wijk) en ten opzichte van zijn
rechtstreekse buren (het Justus Lipsius en
het Lex, eveneens bezet door de Raad).
5
Het werkstuk moest onder meer de moge-
lijkheid bieden zich aan te passen aan de
evoluerende noden van de instelling en die
van de maatschappij en haar technologische
evoluties. Tot slot had de Raad ook de wens
uitgesproken dat bijzondere aandacht zou
worden besteed aan de keuze van materia-
len en technische installaties die compatibel
moesten zijn met het concept duurzame
ontwikkeling. In zijn status van openbaar
gebouw moest zijn levensduur voldoende
groot zijn om de gemaakte kosten af te
schrijven: de voorstellen voor de Résidence
Palace wat betreft constructie, installaties
en materialen dienden voorbeeldig te zijn.
Stedenbouwkundige
voorschriften
Het terrein van de Résidence Palace is com-
plex: het gebouw is gelegen in een dichtbe-
bouwde omgeving, dicht bij andere admi-
nistratieve gebouwen; het is onderworpen
aan een Bijzonder Bestemmingsplan (BBP).
6
Dat BBP bepaalt in het bijzonder de bestem-
Historiek van het vestigingsplan van de
Europese Raad en de Raad van de Europese
Unie in het nieuwe Europagebouw en de
vernieuwde Résidence Palace
VAN RéSIDENCE PALACE TOT EUROPA
