476-STRUCTUURSCHEMA’S VOOR DIENSTENZONES AAN DE AUTOSNELWEGEN

De studie van structuurschema’s voor dienstzones aan de autosnelwegen situeert zich in het kader van een groter strategisch netplan voor de uitrusting van de autosnelwegen in Vlaanderen toevertrouwd aan STUDIEGROEP OMGEVING.

Het eerste doel is het definiëren van nieuwe zo duurzaam mogelijke typologieën, die zich kunnen aanpassen aan voorzienbare en zelfs onvoorzienbare ontwikkelingen van de uitrusting in deze zones.

Zij moet dienen als gids en raadgever voor toekomstige concessiehouders tijdens het opmaken van hun voorstellen.

Het concept ontleed zich in :

I. Relatie met de omgeving
Een sterke relatie met de omgeving, gaande van een
visuele relatie tot een integratie in de bebouwde omgeving, terwijl de reflectie over architectuur gevoed wordt door landelijke en socio-culturele karakteristieken eigen aan de plaats.

II. Variatie aan diensten
De variatie aan diensten die kan worden
aangeboden (bevoorrading van brandstoffen, parking gekoppeld aan het netwerk van openbaar transport (A+-lokaties) of verhuur van fietsen (C-lokaties met natuurgebied), rusten, huisvesting, ontspanning en eetgelegenheid, handel, ontmoetingsplaatsen, zelfs ruimte voor werk) en het meervoudig gebruik van de dienstenzone.

III. Efficiëntie

1. Gebruik maximaliseren
Het onderzoek naar het 24h/24h gebruik van het parkeerterrein, hetgeen in sommige gevallen kan impliceren dat de dienstenzone slechts aan één zijde van de autosnelwegen wordt ingepland en ‘s morgens door het heengaande en ‘s avonds door het teruggaande publiek wordt gebruikt voor de prijs van een brug. Hetgeen ook kan betekenen dat de parking voor lichte voertuigen zodanig wordt georganiseerd, dat deze ‘s nachts, wanneer er meer vrachtverkeer is, kan gebruikt worden voor zware voertuigen.

2. Compactheid
Het drastisch economiseren van de oppervlakten door een studie naar de grootst mogelijke compactheid van de site, door een oordeelkundige organisatie van de fluxen en parkeerterreinen.

3. Concentratie
De concentratie van de bebouwing op één punt, dit zowel voor de functionaliteit, de economische bezuiniging en voor de benadering “Duurzaam Bouwen”.

4. Hergebruik
Het ambitie niveau van de gebouwen moet toelaten dat de restwaarde van de gebouwen, ook na 20 jaar concessie, gerecupereerd kan worden (hergebruik, demonteren,…)

IV. De baan- en de sociale veiligheid

1. Baanveiligheid
De baanveiligheid bij het toekomen en verlaten van het gebied bevordert het vertragen bij de aankomst en het versnellen bij het vertrek.

2. Opsplitsing van de fluxen
De opsplitsing van de fluxen voor lichte en zware voertuigen.

3. Duidelijke baanarchitectuur
Een baanarchitectuur met een heldere leesbaarheid zodanig dat de signalisatie kan herleid worden tot het strikte minimum.

4. Snelheidsbeperking
de snelheidsbeperking wordt tot stand gebracht door de architectuur van de wegen en neemt tevens de oorzaken van filevorming weg.

5. de helderheid en de bescherming van de
voetgangerspaden.

6. Integriteit van personen
de integriteit van personen door een natuurlijke sociale controle, de behandeling van de omgeving, de transparantie en het visueel toezicht, mogelijk zowel door de automobilist als door het personeel van de site, en tenslotte nachtverlichting met een goed gamma aan kleuren zonder lichtvervuiling voor de omgeving.

V. Comfort

1. Geluidsbescherming
Het beheer van de geluidsbescherming op de site, bijvoorbeeld door de rustige zones te behouden voor het zware verkeer in de veronderstelling dat hun koelgroep eveneens in de toekomst stil wordt of door de meest luidruchtige flux aan de kant van de autosnelweg te plaatsen.

2. Klimatologische bescherming
De klimatologische bescherming (regen, wind, zon) van de voetgangerszones die zich eventueel kan uitstrekken tot de paden.

3. Bescherming tegen vervuiling door geuren en stoffen
Het beheer van de vervuiling door geuren en stoffen (zowel door het verkeer als door huishoudelijk afval) door het minimumpercentage oppervlakte groen en het aantal hoogstammige bomen per hectare naargelang het geval vast te leggen.

4. Microklimaten beheersing
Het beheer van microklimaten en in het bijzonder van de luchtstromen.

5. Minimale uitrusting van de dienstenzones
Een precieze definiëring van de minimale uitrusting voor elk gebied. Hun interactie en lokalisatie alsook de te bereiken potentieniveaus. Het gaat hier in het bijzonder over de rust-, speel-, en picknick-zones, en zelfs het sanitair.

VI. Architecturale expressie – genius loci

Het architecturaal personaliseren van elke site moet worden aangemoedigd door de architectuur te voeden met de landschappelijke en socio-culturele karakteristieken van de plaats of de regio.

In tegenstelling tot klassieke stedelijke situaties waar het formeel respect dwangmatig is, is elke architecturale vorm toegelaten op de uitdrukkelijke voorwaarde dat er strikt gehouden wordt aan het lastenboek, aangepast aan de eisen van de potenties van de omgeving (BREAM, LEED, Duurzaam Bouwen, etc…).

Ze kan in limiet extravagant worden voor de sites die een zeer groot gamma aan diensten bieden.

Een meer discrete houding en een samensmelting met de omgeving draagt in elk geval de voorkeur voor gebieden die enkel parkeerplaats en sanitair bieden, zij maken geen deel uit van de concessies.

De inplantingsplannen van elf service stations ontworpen door Samyn and Partners voor TOTAL tussen 1994 en 2009 illustreren deze theoretische studie.

Document E41_01/476  -Nl Editie 2009-10-14