Page 228 - ELEMENTS EUROPA (NL)

224
NAAR HET ‘BIM’
BIM?
Het ‘Building Information Model’, ‘BIM’ of ‘bouwwerkinfor-
matiemodel’, wint de laatste tijd sterk aan populariteit in de
bouwsector. Het is een open methode voor het ontwerpen en
beheren van een project, waarmee alle informatie over een
gebouw in één enkel gedetailleerd digitaal 3D-model verzameld
wordt. Het model kan gebruikt worden door alle betrokken
partijen en verstrekt naast informatie over de bouwelementen
ook allerhande nuttige gegevens (cijfers, teksten, links, tekenin-
gen, foto’s, enz.). Het model is een volledige voorstelling van het en beïnvloeden het getekende plan soms met terugwerkende
gebouw, van in de projectfase over de bouw tot aan de inge-
bruikname.
Tijdens het ontwerpen kunnen de verschillende studies
(architectuur, structuur, bijzondere technieken) beter op elkaar
afgestemd worden omdat geometrische conflicten automatisch
opgespoord en wijzigingen snel doorgevoerd kunnen worden.
Bovendien genereert het BIM automatisch de lastenboeken,
meetstaten en links naar rekensoftware voor de bouwstructuur,
de bouwfysica enz.
Ook de coördinatie van de werken tijdens het bouwen
verloopt vlotter met dit BIM omdat de onderdelen van het
model aangepast worden aan de werkelijke afmetingen.
Bovendien kunnen op de werf de uitvoeringsfasen, de verdeling
van de werken tussen de onderaannemers, de kostprijzen, enz.
beter bepaald worden.
De uitbater van het gebouw gebruikt het model dan weer om
het onroerendgoed- en materiaalpark te beheren, het werk van
de onderhouds- en afwerkingsteams te plannen, nauwgezet de
parameters voor comfort en energieverbruik na te gaan, enz.
De BIM-‘revolutie’ heeft zich al verspreid in onze buurlanden,
maar staat in België nog in de kinderschoenen. Het Europa-
project kwam tot stand in de overgangsfase van het oude
naar het nieuwe tijdperk en het is interessant na te gaan welke
elementen uit de studies en op de werf, soms onbewust, al in
de nieuwe trend thuishoren.
2D-PLANNEN OF 3D-MODEL
Het model in drie dimensies (of 3D-model) op zich vormt niet
het hele BIM-systeem, maar is er de onontbeerlijke basis van.
Het Europa-project ging van start voordat de BIM-tools
beschikbaar waren en er werd slechts gedeeltelijk in 3D
gewerkt. Veel vragen die in de loop van het project rijzen, zijn
trouwens heel efficiënt in 2D op te lossen. De inplanting van de
wanden in gebanaliseerde zones kon bijvoorbeeld hoofdzakelijk
op plan uitgestippeld worden afhankelijk van de oppervlakte
en bezetting van de ruimtes. De derde dimensie speelt pas een
rol wanneer de hoogte tot het plafond aangegeven dient te
worden op het plan. De technische installaties en leidingen in
de zwevende plafonds en de vloeren werden apart bestudeerd
kracht. Met een globaal 3D-model zou dat optimalisatieproces
beter verlopen zijn omdat het geometrische conflicten meteen
detecteert, maar dat vereist een grotere begininvestering.
Voor sommige thema’s is de derde dimensie zo bepalend voor
het vormontwerp dat de gedetailleerde studie ervan niet uitgesteld
kan worden, terwijl men intussen simpele maatregelen nam zoals
bijvoorbeeld de hoogte van de zwevende plafonds te bepalen.
De lantaarn is daarvan een goed voorbeeld.
In tegenstelling tot wat men op het eerste gezicht zou denken
is de lantaarn geen ‘blob’ waarvan de vorm gegenereerd werd
door een ‘boetseerproces’ zoals bij een virtueel beeldhouwwerk.
Hij is daarentegen ontstaan uit een analytisch, deductief
proces waarbij een reeks vlakke ovalen die per verdieping een
andere lengteas hebben, op elkaar gelegd werden. Maar die
methode kon de precieze geometrie van de bouwschil, een
niet-ontwikkelbaar oppervlak, niet volledig in kaart brengen.
Het 3D-model was onmisbaar om te kunnen beslissen over
de vorm van de gebogen zuilen die dat oppervlak bepalen.
De zuilen moesten driedimensionaal getekend worden om de
nodige berekeningen te kunnen maken (zie hoofdstuk 4 in deel
1 Europa, Jean Attali – Philippe Samyn). In samenwerking met
de producent van de glazen gevel werd het model gebruikt om
de totale dikte van de gevel te bepalen. Bij uitbreiding kon zo
het 3D-model van de glazen buitengevel opgesteld worden
en kon hij in gewelfde vlakjes verdeeld worden. Op basis van
de afmetingen in het model kon de producent de glazen
onderdelen voor de gevel laten maken.
Die gedeelde werkmethode op basis van compatibele
3D-modellen komt in wezen overeen met de BIM-aanpak,
hoewel niet alle software werd geïntegreerd.