Page 183 - DE BRANDWEERKAZERNE

181
HET ONTWERP
Deze tekst is een samenvatting van een gesprek tussen Samyn and Partners (Philippe Samyn en Ghislain André)
en Thomas & Piron Bâtiment (Joël Polus, Renaud Naiken, Bruno Janssen, Jérôme Morelle).
Bij Design & Build werken architecten, ingenieurs ... en bouwers
gezamenlijk een ontwerp uit.
Bij de klassieke manier van werken is de architect de technische
en artistieke adviseur van de opdrachtgever. Voor een privéproject
kiest die opdrachtgever de architect op basis van zijn bekendheid
of omdat hij er een band mee heeft. Gaat het over een overheids-
opdracht, dan wordt de architect door de opdrachtgever aangeduid
op basis van een aanbestedingsprocedure of een offerteaanvraag
via een architectuurwedstrijd.
De architect wordt dan aangesteld voor het ontwerp en het toezicht
tijdens de werken door middel van een contract dat hem aan de
opdrachtgever bindt.
In beide gevallen worden de bouwers in een tweede fase aange-
duid, na het onderzoek van de inschrijvingen (prijsoffertes) van
bedrijven, in functie van de architecturale en technische dossiers
(grafische documenten, lastenboeken, borderellen en kwantabe-
stekken).
De ondernemer bouwt dan een gebouw voor de opdrachtgever
en tijdens het bouwproces volgt de architect alles op, inclusief
de voorlopige en de definitieve oplevering. De ondernemer is via
een contract aan de opdrachtgever verbonden. De architect blijft
volledig onafhankelijk van de ondernemer, hij heeft geen enkele
contractuele band met hem.
In die ‘klassieke driehoek’ ligt alle zeggenschap over het ontwerp
van het bouwwerk bij de opdrachtgever en de architect. Het is hun
taak dat zo goed mogelijk te laten uitvoeren door de bouwers, die
op het moment van het ontwerp nog niet bekend zijn.
Dat kan rechtstreekse gevolgen hebben op de kwaliteit van het
bouwwerk aangezien de technische voorschriften van het lasten-
boek niet noodzakelijk overeenkomen met de bekwaamheden
van de bouwers en de ambachtslui.
Bovendien worden die laatsten pas bij het toewijzingsproces
betrokken nadat het ‘technisch dossier’ rond is. Op die manier ver- Omdat Design & Build anticipeert en vrij kan kiezen welke tech-
traagt bijvoorbeeld ook de dialoog met de onderaannemers.
Het spreekt vanzelf dat, wanneer tijdens de ontwerpfase de archi-
tect en de bouwers goed samenwerken, die coöperatie het ont-
werp van het gebouw alleen ten goede kan komen, op voorwaarde
tenminste dat het budget niet het enige criterium is!
Anders dan bij het hierboven beschreven proces, met architectuur-
wedstrijd, laureaten die het dossier samenstellen (plannen, las-
tenboeken), de aanbesteding en de uitvoering door het/de bedrijf/
bedrijven die de opdracht hebben binnengehaald, streeft Design &
Build er al meteen vanaf de ideeënstorm naar dat ontwerpers en
toekomstige uitvoerders samen een ontwerp uitwerken in functie
van het van tevoren vastgelegde programma en budget.
Bij die aanpak wordt de opdrachtgever van de architect de onder-
nemer. Samen vormen ze het team dat het bouwwerk zal ontwer-
pen en bouwen: ‘het Bouwteam’.
Op basis van haar programma en budget koopt de instantie die de
aanbesteding doet bij de ondernemer die hij voor het project heeft
uitgekozen, een gebouw dat volledig afgewerkt zal zijn.
De klassieke driehoek is ongetwijfeld een pak eenvoudiger, maar
blijkt tegenwoordig vaak op verschillende niveaus achterhaald.
De verplichtingen waaraan de opdrachtgever, de architect en de
ondernemer moeten voldoen, zijn de laatste tijd sterk geëvolueerd.
Dat blijkt ook uit de rechtspraak.
‘Design & Build, een plek waar ontwerpers en bouwers constant
overleggen!’ Philippe Samyn
In elke fase komt het ‘Bouwteam’ bijeen en werkt iedereen samen
om de beste oplossingen te vinden (de bouwers leggen hun know-
how samen met die van de ontwerpers) en heeft daarbij voortdu-
rend aandacht voor de financiële haalbaarheid.
Elke partij houdt een betoog voor de voorstellen waar zij achter
staat en de beslissingen worden samen genomen, met respect
voor iedereen en zonder daarbij de oorspronkelijk beoogde eigen-
heid en kwaliteit uit het oog te verliezen.
‘De kunst is het mooist mogelijke gebouw te ontwerpen binnen
het budget!’ Thomas & Piron en Philippe Samyn
Soms moet een ‘Hakbijlcomité’ tussenbeide komen om budgettai-
re problemen op te lossen en een compromis uit te werken, maar
dat gebeurt steeds met ieders instemming en zonder de essentie
van het project uit het oog te verliezen.
nieken het gebruikt, is het veel efficiënter in de uitvoering dan
een aanbestedingsprocedure waarbij een technisch lastenboek
wordt opgelegd. Zodra men een andere techniek wil proberen dan
degene die door de ontwerpers is voorgesteld, leidt dat immers tot
aanvragen tot afwijkingen en financiële meerkosten.
Bij Design & Build vereist het overleg vanzelfsprekend één of
meerdere ontwerpbureaus met veel technische knowhow opdat
het ‘Bouwteam’ goed functioneert en efficiënt dialogeert.
‘Over alles wordt nagedacht en alles wordt op papier gezet voor
het wordt uitgevoerd.’ Thomas & Piron en Philippe Samyn