A: Das reale Europa? Was meinen Sie damit? Ich weiß
beim besten Willen nicht, was das heißen soll.
(…)
B: Wenigstens auf eine unbestreitbare Wahrheit
können wir uns vielleicht einigen.
A: Lassen Sie hören.
B: Zwar liegt Brüssel in Europa, aber Europa liegt nicht
in Brüssel.
A: Wem sagen Sie das? Nächste Woche fahre ich
endlich wieder nach Hause, in das Nest, wo ich
aufgewachsen bin. Dort finde ich das reale Europa,
auf das Sie sich berufen. Die Leute dort sind allesamt
Dickköpfe.
B: Und Sie?
A: Ich bin genau wie die andern. Wie fanden Sie
den Ossobuco?
B: Danke, Monsieur. Er war vortrefflich.
Hanz Magnus Enzensberger
Sanftes Monster Brüssel oder Die Entmündigung Europas
93
EUROPA
3
DE tussenruimte voor VA-ET-VIENT
Het behoud van de onder monumentenzorg geplaatste delen van de Résidence Palace
en het invoegen van een nieuw gebouw in de oorspronkelijke compositie hadden in het
project Europa een architectuurconflict kunnen veroorzaken. Maar de samensmelting
van het nieuwe met het oude gebouw werd moeiteloos opgelost door het project naar
de Wetstraat te draaien en het art-decogebouw te gebruiken als steun- en aanbouw-
punt voor het nieuwe gebouw. De hoek beschreven door het gebouw (gebouw A van de
Résidence Palace) was reeds zwaarder geworden door de aanbouw in de jaren 1960 van
twee kantoorvleugels, maar bleef bestaan. Op de grond nam een grasveld het grootste
deel van het resterende vierkant in, een schuchtere transformatie van wat oorspronkelijk
slechts een achterplaats was. De delen die vandaag zijn afgebroken, maakten een breed
terrein vrij.
De oplossing die Philippe Samyn koos, was eerst een ruimte te creëren die de hoek van
het oude gebouw A moest afsluiten, waardoor boven het eigenlijke vierkante plein een
kubus zou ontstaan zoals bepaald in de verordeningen van het oorspronkelijke gebouw.
De welomlijnde kubus te midden van de oude Leopoldswijk, overhoopgehaald door de
enorme omvang van zijn niet bij elkaar passende gebouwen, verdient bevestiging van
A: Het echte Europa? Wat wordt daarmee bedoeld? Ik zou met
de beste wil van de wereld niet weten wat dat wil zeggen.
(…)
B: Er is toch een onbetwistbare waarheid waarover we het eens
kunnen worden.
A: Zeg het me.
B: Brussel is zeker in Europa, maar Europa is Brussel niet.
A: aan wie zeg je het! Volgende week keer ik eindelijk naar
huis terug, naar het nest waar ik ben opgegroeid. Ik zal er het
echte Europa vinden waarop jij je beroept. De mensen daar zijn
stijfkoppen.
B: En jij?
A: Ik ben precies zoals de anderen. Hoe vond je de ossobuco?
B: Bedankt, mijnheer. Hij was uitstekend.
Hanz Magnus Enzensberger
Het zachte monster Brussel of Europa in de klem
DE tussenruimte
voor VA-ET-VIENT
