80
EUROPA
2011.09.20
2013.06.21
2012.08.29
van Dom Hans van der Laan [
Het Plastisch Getal: XV lessen over de architectonische
ordonnantie
] brengen klaarheid in een groot deel van deze architecturale denkoe-
fening. Nochtans: bij een gedurfd werk overlappen de bedoelingen elkaar en zijn de
drijfveren verstrengeld; het staat helemaal niet vast dat de beste regels voor com-
positie voldoende zijn om de kracht van een architecturale creatie uit te leggen. Het
vlechtwerk van lijsten, kozijnen en glasroedes houdt, afgezien van een esthetische
kant, een impliciete en dubbelzinnige boodschap in. In die mate dat het niet meer
duidelijk is wat de emblematische waarde is die de gevels uitstralen: de geestdrift
voor de honderden renovatiewerven waar de vensters gedemonteerd zijn (gered van
sloop) of de verdienstelijkheid van een ecologisch
design
, dat nieuw leven inblaast en
een nooit vertoond ritme geeft aan de cyclus van de materialen.
In heel erg grote gebouwen, onderworpen aan lastenboeken en gecodificeerde ef-
ficiëntiedoeleinden, moeten tal van functies gecombineerd en samengebracht wor-
den. Een voldoende soepel kader is noodzakelijk: het patchwork biedt zijn intermitte-
rende assemblage, gevat in een eenvoudige en robuuste structuur, beschikkend over
een initiële orde die zich leent voor evolutie. Is het actueel? Misplaatst? Zijn rol is heel
symbolisch: het drukt in de eerste plaats de eigenheid, diversiteit en samenhang van
de Europese cultuur uit. Aan de hand van zijn techniek en zijn poëtica van hergebruik
illustreert het patchwork het begaan zijn van de Europese Unie met de milieuproble-
matiek en haar engagement daar oplossingen voor te vinden.
Maar het patchwork heeft nog een andere boodschap. Het verenigt vensters, het
stapelt niet enkel kaders op tot een gevel, het ontvouwt hun dichterlijke bronnen. Het
zijn levenskaders; het zijn voorbodes voor contacten: tussen het atrium en de straat;
tussen de naburige huizen; tussen de kamers en de stad; tussen Brussel en Europa.
En die vensters zijn gemaakt ‘van dat secundaire materiaal waarvan het altaar moet
worden gebouwd’.
een PATCHWORK
