652 - JOSEPH BRACOPSZIEKENHUIS - SAMYN AND PARTNERS

Uitgevoerde diensten

Stedenbouw
Historisch onderzoek van de site
Microklimaat
Architectuur
Buitenaanleg en landschapsarchitectuur
Engineering van de structuur
Engineering van de bijzondere technieken
Bouwfysische studie
Natuurlijke verlichting
Akoestiek

Beschrijving

Een toekomstvisie voor een buurtziekenhuis

Na 125 jaar aanwezigheid en voortdurende wijzigingen op een klein terrein geeft het Joseph Bracopsziekenhuis vandaag een overladen indruk. Sommige vitale installaties zijn eveneens verouderd. In het bijzonder moet er snel een nieuw medisch-technisch blok (operatiekwartier en medische beeldvorming) en een nieuwe polikliniek komen. Deze operatie is de eerste fase van het herontwikkelingsplan van de volledige site, dat in vijf fasen wordt voorzien.

Poreuze volumetrie

Het nieuwe ziekenhuis heeft de vorm van een driedimensionaal dorp bestaande uit lange relatief smalle stroken (20,85 m) maar uit hoge verdiepingen (4,50 m) die loodrecht op elkaar staan om een groot poreus gebouw te vormen dat lucht en licht tot in het hart van het frame doet doordringen. Het geheel is georiënteerd volgens de hoofdassen en de 7 verdiepingen toren niet boven de omgeving uit zodat de buurt geen last heeft van de geworpen schaduwen.

De compactheid van het geheel zorgt ervoor dat het westelijke gedeelte van de site volledig vrijgemaakt wordt. De gebouwen op deze site kunnen met een kleine aanpassing een andere bestemming krijgen in een optiek van verantwoordelijk en duurzaam beheer van deze openbare site.

De poreusheid van het geheel laat de meeste ruimtes genieten van het uitzicht op de grote bomen die de site momenteel omgeven. Deze worden behouden en verzekeren de continuïteit van de groene strook die het Astridpark in het zuidoosten, de Egide Rombauxsquare en zijn honderdjarige taxus fastigiata in het zuiden en het Scherdemaalpark in het westen verbindt.

Functionaliteit en flexibiliteit

De functies zijn verdeeld over de verschillende vleugels om de verkeersstromen te optimaliseren tussen de verschillende diensten die allen natuurlijk licht krijgen.

De drie lagere niveaus (-1, 0 en +1) zien er op het plan uit als een hark met twee tegenoverstaande rijen van drie tanden waarvan de lange centrale vleugel van oost naar west gericht is.

Op niveau -1 brengen de tuinen die tussen de tanden van de hark zijn gegraven lucht en licht in alle bouwlagen binnen. Naast de belangrijkste logistieke installaties vinden we er nobele functies terug (radio-isotopen, labo’s, medisch-technische revalidatie, kantoren, restaurant).

Op het gelijkvloers loopt een brede galerij door de volledige lengte van de centrale vleugel vanuit het centrale onthaal van het ziekenhuis dat zich aan het oostelijk uiteinde bevindt. Ze biedt toegang tot elk van de drie verticale openbare verkeersstroomkernen, tot de raadplegingsruimtes buiten de kantooruren en tot de andere functies die zich in de dwarsvleugels bevinden: cafetaria, dialyse, kantoren. De twee vleugels die zich in het noordoosten bevinden, worden door de hulpdiensten ingenomen en hebben een rechtstreekse toegang aan de oostvleugel.

Het niveau +1 wordt georganiseerd rond het operatiekwartier dat de helft van het oppervlak van de centrale vleugel inneemt, in rechtstreekse verbinding met de dwarsvleugels die het dagziekenhuis, de intensieve zorgen en de endoscopiezalen huisvesten. Een deel van de polikliniek bevindt zich in het oostelijke uiteinde van de centrale vleugel.

De polikliniek bevindt zich op niveaus +2 en +3 die de vorm van de centrale vleugel van de lagere niveaus innemen, zonder dwarsvleugels. Deze uiterst eenvoudige vorm met een strikt gemoduleerde bouw biedt een absolute flexibiliteit die voor de inrichting van de polikliniek van pas komt. Op niveau +2 wordt het dak van de zes onderliggende dwarsvleugels ingericht als toegankelijke terrassen die op meer dan 8 m hoogte bedekt zijn met een spiegelplafond dat de onderzijde van de vleugels van niveaus +4 en +5 bekleedt. De overvloedige beplantingen waarvan ze voorzien zijn, maken er echte hangende tuinen van die het verblijf van patiënten, bezoekers en personeel opfleuren. Ze zijn in alle veiligheid bereikbaar dankzij de bijna onzichtbare dunne staaldraad die errond is gespannen.

Op niveaus +4 en +5 zitten zes hospitalisatie-eenheden in twee gehelen van drie parallelle dwarsvleugels die van noord naar zuid zijn gericht. Hun plaatsing in de hoogte zorgt ervoor dat er een maximum aan lucht en licht binnenkomt waarbij ze ver van het straatlawaai af liggen. Ze zijn omringd met doorlopende balkons-gangen die toegankelijk zijn vanuit de kamers en voorzien zijn van hetzelfde bijna onzichtbare veiligheidsnet als de terrassen van niveau +2. Het dak van deze drie vleugels is bedekt met 20 cm water, wat een regenwaterreservoir van 900 m³ vormt dat eveneens als warmtebuffer dient.

De grote leesbaarheid van de schikking van de vleugels en van hun overlapping garandeert een duidelijke structurering van de verkeersstromen in het gebouw met een optimale afscheiding (van ambulante en bedlegerige patiënten, bezoekers, medisch personeel en logistieke stromen). De plaats van de verticale verkeerskernen speelt hierin een grote rol. Drie van deze kernen bevinden zich bij elke kruising van de overlappende vleugels en staan ter beschikking van de bezoekers die van buiten komen (ambulante patiënten en bezoekers) via de grote beglaasde galerij van het gelijkvloers. In het noorden zijn er drie verticale kernen gebouwd aan de uiteinden van de noord-zuid-dwars-vleugels. Samen met de beglaasde galerijen die hen verbinden garanderen ze een snelle medische en logistieke doorstroming die volledig van de openbare verkeersstromen afgescheiden is.

Omhulsel

Het omhulsel geeft de indruk licht en transparant te zijn met zijn houten geraamtes, zijn genereus gedimensioneerde glaspartijen met hoge transparantie- en kleurweergavecoëfficiënten, zijn houten richtbare buitenzonnestores en zijn terrassen en balkon-gangen voorzien van een fijn stalen net en bekleed met spiegels aan de onderkant. Deze laatste hebben microperforaties die als geluiddempers dienen waardoor het lawaainiveau in de toegankelijke buitenruimtes en in de hospitaliseringskamers afneemt.

Bouw

De ruimtelijke en functionele, logische en duidelijk gestructureerde organisatie zorgt voor de invoering van een eenvoudig, coherent en open bouwprincipe.

Zo bestaat de structuur uit houten kanaalplaten op een stalen geraamte. De structuur is volledig geprefabriceerd, volledig op maat gemaakt op een module van 4,05 m (wat een standaard overspanning geeft van 8,10 m) en kan gemakkelijk getransformeerd worden tijdens zijn levensloop en op het einde ervan volledig gerecupereerd en gerecycleerd worden.

De lichtheid, de doorgedreven prefabricering en de droge assemblage van de structuur zijn verschillende significante voordelen voor het verloop van de werf, een bijzonder kritische fase voor een ziekenhuis: snelle montage, beperkte verkeershinder, besparing van onderhoudsmiddelen (één enkele torenkraan met een giek van 60 m), sterke vermindering van lawaai, stof en geur, minimale werfzone, de volgende fasen verstoren de werking van de reeds aan de gang zijnde fasen niet.

Credits

ARCHITECTS & ENGINEERS

Philippe SAMYN and PARTNERS sprl, architects & engineers Ph. Samyn

Steenweg op Waterloo, 1537 B-1180 BRUSSEL Exclusieve eigenaar van de auteursrechten (copyright)

Tel. + 32 2 374 90 60 Fax + 32 2 374 75 50

E-mail: sai@samynandpartners.com

Architectuur

Design and management : Dr Ir Philippe Samyn

Venoot belast met het project : Denis MELOTTE

Medewerkers : Sam DE DOBBELEER, Amira FTAITA, Mirela GANCHEVA, Amélie HALBACH, Ali LAGHRARI, Ana MIRALLES BARREDA, Valentin PASCU, Massaude SEYED AZIZOLAH TEHRANY, Juliette YARAMIS, Ibrahim YILMAZ

Stabiliteit en speciale

technieken : OTE INGENIERIE / Patrick Lullin

Rue de la Lisière 1, 40110 Illkirch Cedex, Frankrijk

Tel. +33 3 88 67 55 55 E-mail: ote.direction@ote.fr

Met OTELIO

FTI sa / Andrew Janssens

Hamstraat 137, 1180 Brussel, België,

Tel. +32 2 375 75 40, E-mail: info@fti-sa.be

Akoestische : A-TECH sa / Jean Pierre Clairbois

Engelenbergstraat 26, 1081 Brussel, België

Tel. +32 2 344 85 85 E-mail: jpc@atech-acoustictechnologies.com

Gezondheids-en