Page 70 - ELEMENTS EUROPA (NL)

66
AKOESTIEK
DE AKOESTIEK IN DE CONFERENTIEZALEN
Geluidsabsorptie
De akoestiek in een zaal reguleren bestaat in het
zorgvuldig ‘doseren’ van de akoestische kenmerken van elk
afwerkingsmateriaal en de plaatsing ervan om het akoestische
gedrag van het geheel te optimaliseren.
De akoestische prestaties van de conferentiezalen krijgen
een evaluatie op basis van het criterium ‘verstaanbaarheid
van spraak’. Dat criterium ligt ver van de extreme waarden
van de totale menselijke gehoorscherpte en omvat enkel het
frequentiegebied tussen 250 en 2000 Hz.
De belangrijkste prestatie daarbij is de ‘nagalmtijd’ (T), die – een redelijke structurele morfologie, een compacte
volgens de regels van de akoestiek 0,75 seconden bedraagt
voor kleine ruimten en 1,2 seconden voor grote.
In de studiefase werd een voorspellende berekening gedaan
die uitging van een zaal met volledig weerkaatsende wanden.
Het volume bepaalde dus de (uiteraard veel te hoge) T-waarde.
Vervolgens werd bij de berekening ook gekeken naar de
akoestische absorptiewaarden van de verschillende wanden,
met uitzondering van de verticale muren. Elk van die wanden,
zelfs het meubilair, draagt in mindere of meerdere mate bij
aan het verminderen van de nagalmtijd in elke golfband.
Het ‘saldo’ diende geabsorbeerd te worden door de
ondoorzichtige wanden, die bekleed zijn met vilt op
geperforeerde metalen caissons. De berekening resulteerde
in een theoretische absorptiecurve die gerespecteerd diende
te worden.
Het bedrijf dat instond voor de werken kreeg die akoestische
absorptiecurves opgelegd, maar de uiteindelijke nagalmtijd
werd ook contractueel bepaald, met de verplichting om hem
via een berekening en door een test in situ te rechtvaardigen.
Die manier van werken garandeerde een resultaat conform de
verwachtingen en tegelijk werd rekening gehouden met de
onvermijdelijke verschillen tussen de theoretische berekening
en de praktijk. Ze creëerde ook ruimte voor varianten,
constructieoplossingen die niet in het lastenboek vermeld staan
maar door alle partijen als gelijkwaardig beschouwd werden.
Zo werd het plafond, oorspronkelijk voorzien in geperforeerde
houten panelen ontworpen als een ellips en bekleed met vilt,
uitgevoerd in caissons van geperforeerd staal volgens een
orthogonaal ontwerp en ook bekleed met vilt (zie ‘De vilten
plafonds in de zalen’, p. 116 en ‘Het vierkant van 15 x 15 cm’,
p. 128). Afgezien van de esthetische en bouwkundige aspecten
vermeld in die twee artikelen, maakt geperforeerd staal een
betere absorptiecoëfficiënt mogelijk dan geperforeerd hout en
dat met minder perforaties, wat dus steviger panelen oplevert.
Focalisatie
De grote conferentiezalen zijn ovaal. Die vrij ongewone vorm
is het resultaat van de zuiver architecturale synthese waaruit
de lantaarn ontstond en waarin veel aspecten vervat zitten:
schil zonder al te veel drukconcentraties waarbij grote
overspanningen worden hernomen door vloeren met radiale
ribben, zonder onnodige spectaculaire structuur;
– een gevel uit één stuk zonder facetten of hoeken, symbolisch
voor de Europese eenheid;
– een onopvallende integratie van rondingen in een
hoofdzakelijk rechtlijnige omgeving;
– gelijkwaardige conferentietafels, zonder hiërarchie tussen
de plaatsen;
– een optimaal zicht op de leden van de conferentie door
de tolken die eromheen zitten.
Vanuit louter akoestisch oogpunt biedt deze vorm het nadeel
van focalisatie: geluiden die uit een bepaald brandpunt van
de ellips vertrekken, weerkaatsen op een geconcentreerde
manier aan de andere kant van de zaal. Dat probleem wordt
gecorrigeerd door de akoestische absorptie van de wanden en
een schuine positionering van de ramen in de tolkencabines.
Het geluid dat zich horizontaal verplaatst, wordt daardoor
de hoogte in gestuurd, waar voldoende absorberende
oppervlakken voorzien zijn. Een eventuele focalisatie ter hoogte
van het bovenste deel van de tolkencabines zou helemaal niet
storend zijn voor de aanwezigen.
De ovale tafels bieden zelfs een akoestisch voordeel: deze
vorm levert de kortste afstand op tussen de spreker en zijn
publiek en ook de beste zichtbaarheid, wat de verstaanbaarheid
verbetert, ook op non-verbaal gebied.